E-kodu nedir?
Her gıda katkı maddesine Avrupa Birliği tarafından verilen özel tanıma kodudur. EC (Avrupa Topluluğu) kodu olarak da bilinmektedir. Gıdalarda katkı maddelerinin kullanımlarıyla ilgili olarak CAC tarafından önerilen ilkeler Avrupa topluluğu (EC) tarafından da benimsen ve yayınlanan bir direktifle yürürlüğe girmiştir. Avrupa Topluluğu Bilimsel Komitesi tarafından incelenerek, gıda katkı maddesi olarak kullanılmalarında sakınca görülmeyen maddelere ise topluluğum onayını belirleyen E numaraları verilmiştir. Gıda katkı maddelerini tanımlamak ve herhangi bir karışıklığa yol açmamak için kullanılan Avrupa Birliği’nin (EC) simgesi olarak E harfi ve üç veya 4 rakamlı sayıdan ibaret kodlardır. Avrupa Birliği tarafından her katkı maddesi için belirlenir. Doğal veya sentetik olsun gıda maddelerinde kullanılan ve katkı maddesi olarak tanımlanan tüm kimyasallar bu kodlama sisteminin içindedir. Bir katkı maddesinin E kodu taşıması, bu katkının üzerinde tüm güvenlik çalışmalarının tamamlandığını gösterir.
E kodları nerede yazar?
E kodları gıda paketlerinin üzerinde içindekiler kısmında yazar. Katkı maddeleeri kendi isimleriyle veya e koduyla yazılabilir. E 200 veya Sorbik asit gibi.
Gıda Katkı Maddelerinin Kullanım Amaçları
Gıda katkı maddelerinin kullanım nedenleri çok fazladır. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Gıdaların besleyici değerlerini korumak için,
- Özgün diyet ihtiyaçları olan insanlar için özel bir gıda üretimi için,
- Gıdaların dayanıklılığını artırıp daha uzun bir raf ömrüne sahip olmalarını sağlamak için,
- Gıdaların dokusal özelliklerini geliştirmek için.
- Gıdaların lezzetlerini ve renklerini çekici hale getirebilmek veya koruyabilmek için.
- Yağın acılaşması (oksidasyon) gibi istenmeyen reaksiyonları engelleyip lezzet kayıplarını önlemek ve besin öğelerini korumak için.
- Gıdaların işlenmesi sırasında çoğu zaman teknolojik gereklilik veya teknolojik işlemlere yardımcı olarak,
- Gıdalarda hastalık yapıcı mikroorganizmaların gelişmelerini önlemek için.
- Gıdaların çeşitliliği sağlamak için kullanılırlar.
- Gıdalarda standardizasyonu yakalayabilmek için
- Ürünlerde kalitenin yükseltilmesi
- Gıdaların hazırlanmasına yardımcı olmak
- Kayıpların azaltılması ve dağıtımın kolaylaştırılması için
Gıda katkı maddelerinden istenilen özellikler nelerdir?
Gıdaya katılacak katkı maddesi insan sağlığı açısından güvenli olmalı, ancak izin verilen gıdalara ve izin verildiği miktarda katılmalıdır. Katkı maddesi gıdanın bir bileşeninin etkisini azaltmamalı, bir bileşen ile reaksiyona girip yeni ürünler meydana getirmemeli, bir ürünü olduğundan daha taze ve daha ustun göstermemelidir.
Türkiye’de yasak gıda katkı maddeleri nelerdir?
Türkiye’de kullanımı resmen yasaklanmış gıda katkı maddesi yok
“E” Kodlu Sınıflandırma
- Renklendiriciler E 100 – 199
- Koruyucular E 200 – 297
- Antioksidanlar E 300 – 321
- Emülsifiyer ve stabilizatörler E 322 – 500
- Asit baz sağlayıcılar E 500 – 578
- Tatlandırıcılar, koku verenler E 620 – 637
- Geniş amaçlılar E 900 – 927
